عتيقه‌هاى پرنده در مانور هوائى تهران
رادیوفردا: در جريان نمايش هوايى تهران كه به مناسبت آغاز هفته جنگ با عراق برگزار شد، بار ديگر بازمانده‌هاى فرسوده نيروى هوايى سالمند ايران به پرواز درآمدند.
سقوط يك فروند از هواپيماهاى نظامى شركت‌كننده در اين نمايش هوايى بار ديگر نشان داد كه ظرفيت دفاع هوايى ايران نه تنها از آمادگى كافى براى شركت در ماموريت‌هاى رزمى و دفاعى برخوردار نيست، كه حتى در انجام پروازهاى عادى نمايشى نيز با مشكلات جدى روبه‌رو است.
بدنه اصلى نيروى هواى ايران بازمانده نيروى هوايى پيش از انقلاب و نيز تعدادى از هواپيماهاى روسى ميگ و سوخو و ميراژ فرانسوى است كه ۱۹ سال پيش و پس از حمله آمريكا به عراق با تصميم صدام به ايران فرستاده شدند.
هواپيماهاى متعلق به نيروى هوايى دوران پادشاهى ايران اينك ۳۰ سال دوران پس از انقلاب را پشت سر نهاده و در طول ۸ سال جنگ نيز تا حد امكان به كار گرفته شده‌اند.
هواپيماهاى آمريكايى موجود در ناوگان نيروى هوايى ايران كه در ليست اعلام شده نيروى هوایی در نمايش روز ارتش از آنها رسما ياد شده در بخش حمل و نقل و سوخت‌رسانى عبارتند از هواپيماهاى بوئينگ ۷۰۷ توليد اوايل دهه ۱۹۵۰، هواپيماهاى بوئينگ ۷۴۷ توليد دهه ۷۰، كه عمر متوسط مدل‌هاى در اختيار ايران نزديك به چهل سال است.
در بخش رزمى هواپيماهاى فانتوم اف ۴ با سرعت مافوق صوت، دو موتوره با دو سرنشين كه طى دو دهه هفتاد و هشتاد در واحدهاى هوايى نيروى دريايى آمريكا به كار گرفته شدند. ايران و ۱۱ كشور ديگر جهان از اين نوع هواپيماها خريدارى كرده‌اند و ايران تنها كشورى است كه در نيروى هوايى خود همچنان از مدل‌هاى اوليه اين هواپيماها با عمر متوسط ۴۰ سال استفاده مى‌كند.
هواپيماهاى يك موتوره اف ۵ ايران ساخت كمپانى نورتورپ است. اين هواپيما طى دهه ۶۰ و اوائل دهه هفتاد در جنگ ويتنام بيشترين ميزان كاركرد خود را به نمايش گذاشت. عمر هواپيماهاى بازمانده اف پنج ايران نيز در حدود ۴۵ سال است.
جوان‌ترين هواپيماى جنگنده نيروى هوايى ايران از دوران قبل از انقلاب هواپيماهاى اف ۱۴ موسوم به تام‌كت است كه تحويل بيش از نود فروند از آنها به ايران قبل از تحويل به نيروى دريايى آمريكا صورت گرفت.
اين هواپيماها در سال ۱۹۹۶ در آمريكا رسما بازنشسته شدند و ايران نيز موفق شد از مسيرهاى غيرمتعارفى تعدادى از قطعات يدكى موردنياز آنها را از طريق واسطه‌هاى غيرقانونى تهيه كند. هواپيماهاى اف ۱۴ ايران فاقد قابليت كافى رزمى و در عمل تنها مناسب استفاده در نمايش‌هاى هوايى است.
دستاوردهاى بومى نيروى هوايى ايران نيز كه در نمايش هوايى تهران به پرواز درآمدند يعنى هواپيماهاى آذرخش و صاعقه تركيبى از هواپيماهاى اف ۵ و ميگ ۲۳ است كه تاكنون ۵ فروند از آنها توليد شده و به پرواز نمايشى پرداخته‌اند.
هواپيماهاى ياد شده طى ۸ سال گذشته در كارگاه‌هاى تعميراتى نيروی هوايى با استفاده از قطعات منفصله و كاركرده دو نوع هواپيماى آمريكايى و روسى و افزودن ۱۷ سانتي‌متر به طول دماغه يكى و چند سانتي‌متر به طول بال ديگرى ساخته شده و در عمل فاقد قابليت رزمى به شمار مى‌روند.
غفلت بزرگ در تجهيز نيروى هوايى ايران در حالى صورت گرفته كه به‌خصوص طى ۲۰ سال گذشته كليه كشورهاى همسايه ايران، به جز عراق و افغانستان، با صرف ميلياردها دلار مدرن‌ترين هواپيماهاى جهان را به خدمت گرفته‌اند.
در منطقه خليج فارس عربستان سعودى از اين لحاظ به بيشترين ظرفيت ممكن دست يافته و اينك از يك نيروى هوايى مدرن و قدرتمند برخوردار شده است، اگرچه كشورهاى كويت و امارات نيز به نسبت نيازهاى دفاعى خود تداركات چشمگيرى به عمل آورده‌اند.
نيروى هوايى تركيه نيز كه در سال‌هاى قبل از انقلاب به دليل فقر اقتصادى بسيار عقب‌مانده و قديمى بود، اينك با استفاده از هواپيماهاى مدرن اف ۱۶ آمريكا قدرتی تعيين‌كننده در منطقه شده است.
اگرچه محمود احمدى‌نژاد، رئيس دولت دهم، در آغاز مراسم نمايش نيروهاى مسلح ايران اعلام داشت كه «ظرفيت نظامى ايران دفاعى و بازدارنده است»، در شرايط كنونى قابليت نظامى ايران نه داراى اندازه‌هاى دفاعى كافى و نه بازدارندگى موثر است.
ايران در نتيجه تحريم‌هاى غرب با شدتى بيشتر از محروميت خريد هواپيماهاى مسافرى از خريد هواپيماهاى پيشرفته نظامى ساخت آمريكا و اروپا محروم شده است. هزينه‌هاى سنگين خريد و نگهدارى هواپيماهاى مدرن و آموزش كادر پرواز و فنى نيروى هوايى نيز مزيد بر علت گرديده و در نتيجه نيروهاى مسلح ايران به جاى تلاش در جهت ايجاد يك نيروى جوان قدرتمند هوايى با توان واقعى بازدارندگى، به تعمير و نگهدارى عتيقه‌هاى چهل‌ساله و بيشتر و پرواز دادن آنها در نمايش‌هاى هوايى قانع شده است.
ايران به دليل واقع شدن در حساس‌ترين منطقه ژئوپوليتيكى جهان و قرار گرفتن در ميان پانزده كشور همسايه و داشتن اختلاف‌هاى حدود ملى در آب‌هاى ساحلى و خاك با دست‌كم هشت كشور ديگر، نيازمند در اختيار داشتن توان دفاعى قابل مقايسه و در صورت امكان بالاتر از تمامى كشورهاى منطقه است.
سياست خارجى چالشى ايران در مناسبات منطقه‌اى و پيگيرى برنامه بحث‌انگيز اتمى، ايران را بيش از هر كشور ديگر منطقه در مقابل خطرهاى تهاجم خارجى قرار داده است. با اين وجود، به جاى ايجاد ظرفيت‌هاى واقعى براى دفاع ملى، تنها به وجود اين ظرفيت‌ها در گفتارهاى رسمى مقامات جمهوری اسلامی اشاره مي‌شود.
دو روز قبل از برگزارى نمايش هوايى اخير در تهران، ديميترى مدودف، رئيس جمهور روسيه، نزديك‌ترين دوست و همكار نظامى ايران در منطقه، با اشاره به تهديد بالقوه نظامى اسرائيل عليه ايران اظهار داشت: «اميدوار است اسرائيل از حمله نظامى به ايران خوددارى كند». در صورت وجود ظرفيت بازدارنده موثر در ايران، كشور اسرائيل با وجود بيش از ۱۵۰۰ كيلومتر فاصله از مرزهاى ايران قادر به تهديد براى تدارك چنين حمله‌اى نيز نبود، چه رسد به عملى ساختن آن.
پروازهاى بدون مانع هواپيماهاى عقب‌مانده عراقى بر فراز شهرهاى بى‌دفاع ايران طى جنگ هشت ساله و ويران شدن پنج استان ايران در جنوب و غرب كشور در نتيجه هجوم‌هاى آنها نشان داد كه آسمان ايران، و به تبع آن بقيه حدود آبى و خاكى ايران در مقابل هجوم خارجى كاملا آسيب‌پذير است.
در طول سال‌هاى بعد از جنگ با عراق در جهت ايجاد توان واقعى دفاعى و تشكيل يك نيروى هوايى مدرن و كارآمد براى دفاع از حدود ايران اقدام موثرى صورت نگرفته است. افزودن چند فروند هواپيماى عقب‌مانده ميگ و سوخو به ساير پرنده‌هاى بازنشسته و سرهم كردن پنج فروند هواپيماى كارگاهى آذرخش و صاعقه نيز كه به نوعى يادآور پرنده‌هاى عتيقه فيلم جنگ ستارگان جورج لوكاس هستند، نمى‌تواند پاسخ‌گوى نيازهاى فراموش‌شده دفاعى ايران باشد.
پیام برای این مطلب مسدود شده.