خُسن آقا: اقتصاد مال خَرَ (امام خمینی)
بی‌بی‌سی: شورای پول و اعتبار اساسنامه موسسه مالی و اعتباری انصار را برای تبدیل به بانک تصویب کرده و این اولین بانک وابسته به سپاه پاسداران ایران به زودی فعالیت خود را از سر می گیرد

محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی ایران به تلویزیون دولتی ایران گفته است: موسسه مالی و اعتباری انصار که سالهاست فعالیت می کند، برنامه های خود را با ضوابط پولی و بانکی کشور تطبیق داده است و ما نیز اجازه پذیره نویسی و تاسیس و ثبت می دهیم تا در قالب بانک فعال شود.

سرمایه اولیه تاسیس بانک خصوصی ۲۰۰ میلیارد تومان است و به گفته آقای بهمنی، بانک انصار باید ۳۵ درصد از آن را به حساب نهاد پولی(بانک مرکزی) واریز کند.

بانک جدید انصار حدود بیست سال پیش و بعد از پایان جنگ هشت ساله با عراق به عنوان صندوق قرض الحسنه انصارالمجاهدین فعالیت خود را آغاز کرد و در دولت محمود احمدی نژاد به موسسه مالی تبدیل شد و اکنون در شرف تبدیل شدن به بانک است.

علاوه بر این، یک نهاد مالی دیگر وابسته به سپاه پاسداران نیز آماده تبدیل شدن به بانک است. موسسه مالی و اعتباری مهر وابسته به بسیج مقدمات تبدیل به بانک را فراهم کرده و به زودی این موسسه نیز تبدیل به بانک می شود.

نهادهای نظامی در سالهای اخیر، صندوق های قرض الحسنه خود را تبدیل به موسسات مالی و اعتباری کرده اند و فعالیت های خود را در بخش های پولی گسترش داده اند و اکنون سعی دارند تا این موسسات را به بانک تبدیل کنند.

صندوق قرض الحسنه قوامین وابسته به نیروی انتظامی نیز وضعیتی مشابه دارد. همه این نهادهای مالی روزی صندوق قرض الحسنه بودند اما بعد از مشکلاتی که صندوق های قرض الحسنه در اوایل دهه هشتاد خورشیدی با آن مواجه شدند، تغییر ماهیت دادند.

البته برخی از این صندوق ها همان وقت نیز فعالیت های بانکی انجام می دادند، اما فعالیت آنها در پوشش قرض الحسنه ها قرار داشت.

فعالیت های بانکی بدون مجوز
بانک مرکزی نسبت به فعالیت بانکی این گروه که مجوز رسمی از بانک مرکزی نداشتند معترض بود و سرانجام نیز در سال گذشته با همراهی دولت این گروه از صندوق های قرض الحسنه به موسسات مالی و اعتباری تبدیل شدند.

با رسمی شدن فعالیت های بانکی از سوی این موسسات، برخی از آنها تغییراتی را در اسامی خود بوجود آوردند تا وجهه نظامی آنها به چشم نیاید.

صندوق قرض الحسنه بسیجیان از این دسته بود که نامش را به موسسه مالی و اعتباری مهر تغییر داد. این موسسه اکنون با ایجاد یک شرکت سرمایه گذاری به نام مهر اقتصاد ایرانیان حضور پررنگی در بازار بورس دارد و سهام برخی شرکت های بزرگ دولتی را که در قالب اصل ۴۴ عرضه شده خریده است.

در حال حاضر سپاه پاسداران علاوه بر این دو موسسه مالی که فعالیت های آنها در دولت آقای احمدی نژاد گسترش یافته است، از طریق برخی نهادهای وابسته نظیر قرارگاه خاتم الانبیاء و بنیاد تعاون سپاه نیز به فعالیت های گسترده اقتصادی مشغول است.

قرارگاه خاتم الانبیاء قراردادهای کلانی با در بخش های زیربنایی راه، سد و نفت و گاز دارد. حجم قراردادهای این مجموعه حدود ۱۵ میلیارد دلار اعلام شده است.

در دولت محمود احمدی نژاد سپاه پاسداران نقش مهمی در فعالیت های اقتصادی و بازار سرمایه بر عهده گرفته است و در اکثر معاملات بزرگ بازار بورس نام یکی از موسسات وابسته به سپاه پاسداران به چشم می خورد.

برای نمونه شرکت سرمایه گذاری مهر اقتصاد ایرانیان تاکنون بخشی از سهام مخابرات، فولاد مبارکه، ایرالکو، تراکتورسازی تبریز، صدرا، تکنوتاز، شرکت سرمایه گذاری توسعه صنعتی، داروسازی جابربن حیان و چند شرکت دیگر را خریداری کرده است.

سپاه

“قرارگاه خاتم الانبیاء قراردادهای کلانی با در بخش های راه، سد و بخش نفت و گاز دارد حجم قراردادهای این مجموعه حدود ۱۵ میلیارد دلار اعلام شده است.”
در کنار سپاه، ارتش ایران ایران نیز سال گذشته موسسه مالی و اعتباری ایرانیان را تاسیس کرد تا از رقیب قدرتمندش عقب نماند. موسسات مالی و اعتباری به سرمایه کمتری از بانک برای تاسیس نیاز دارند ولی تقریبا تمام فعالیت های بانکی را انجام می دهند.

با شروع به کار موسسه مالی ارتش، تمام نهادهای نظامی و شبه نظامی در ایران صاحب موسسه مالی و بانک ویژه خود شدند و اکنون این نهادهای نظامی نیازی به بانک های دولتی و خصوصی ندارند و عمده نیازهای خود را از طریق بانک های ویژه خود انجام می دهند.

سینا؛ بانک بنیاد مستضعفان
علاوه بر نهادهای نظامی، بانک سینا که پیش از این به عنوان موسسه مالی و اعتباری بنیاد فعالیت می کرد، نیز یکی از موسسات بانکی است که تحت پوشش بنیاد مستضعفان فعالیت می کند.

این بانک که از سال ۱۳۶۴ به عنوان موسسه مالی و اعتبار فعالیت داشته، شعبات گسترده ای در سطح کشور دارد و به دلیل فعالیت های اقتصادی بنیاد مستضعفان از قدرت مالی بالایی نیز برخوردار است.

بنیاد مستضعفان زیر نظر آیت الله علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی اداره می شود. این بنیاد بعد از انقلاب ۱۹۷۹ به دستور آیت الله خمینی بنیادگذار جمهوری اسلامی با هدف ارتقای سطح زندگی نیازمندان جامعه تاسیس شد که مالک بخش عمده ای از اموال مصادره شده وابستگان رژیم سابق است.

گزارش دقیقی از دارایی های بنیاد مستضعفان منتشر نشده ولی این مجموعه بزرگ در بخش های تولیدی، تجاری و صنعتی فعالیت گسترده ای دارد و بخشی از اقتصاد ایران در اختیار این نهاد است که خارج از کنترل دولت است.