عصرایران: شماري از كارشناسان عنوان مي كنند دولت هاي عرب سني به قدري عصباني هستند كه ممكن است حتي از حمله نظامي آمريكا عليه ايران حمايت كنند. در واشنگتن نيز مقامات به دنبال بهره برداري از اين اظهارات براي اعمال فشار بيشتر بر ايران هستند. جرج بوش،رييس جمهور آمريكا،به طور خصوصي با برخي كارشناسان مسايل خاورميانه در خصوص نگراني هايش از “بمب سني” و اين كه كشورهاي خاور ميانه به “تنها كشور سني هسته اي” يعني پاكستان رو آورند،مذاكره كرده است.
عصرايران – دو روزنامه اينترنشنال هرالد تريبون و نيويورك تايمز مقاله اي كاملا يكسان كه توسط”ويليام جي برود” و “ديويد سانگر” نوشته شده است را ، منتشر كرده اند.

در اين مقاله تحليلي تلاش شده است ثابت شود بين تحركات هسته اي ايران و تشديد تمايلات كشورهاي منطقه خاورميانه براي هسته اي شدن، يك ارتباط مستقيم وجود دارد .

به گزارش عصر ايران (asriran.com) ، در اين نوشتار تحليلي آمده است:

دو سال پيش رهبران عربستان سعودي به مقامات آژانس بين المللي انرژي اتمي گفتند كه نيازي به داشتن نيروي اتمي احساس نمي كنند ولي امروز،آنان براي استخدام كارشناسان هسته اي شتاب دارند و سخت افزارهاي اتمي خريداري مي كنند
در سويي ديگر ، تركيه خود را براي نخستين نيروگاه هسته اي آماده مي كند و مصر نيز قصد دارد در يكي از سواحل مديترانه اي خود يك نيروگاه اتمي بسازد.

در مجموع بسياري از كشورهاي منطقه اخيرا به دفتر آژانس بين المللي انرژي اتمي در وين مراجعه كرده و خواهان آغاز برنامه هاي هسته اي خود شده اند. در حالي كه علاقه به انرژي هسته اي در سطح جهاني رو به افزايش است ،اين اشتياق در خاور ميانه به طور غيرمعمولي تقويت شده است.

ملك عبدالله دوم پادشاه اردن اخيرا به روزنامه اسراييلي هاآرتص گفته است: قواعد ، تغيير كرده است و همه به دنبال دست يافتن به انرژي هسته اي هستند.

كشورهاي خاور ميانه مي گويند صرفاً در پي انرژي اتمي هستند اما دولت آمريكا و عده اي از تحليلگران بر اين باورند كه عجله براي دست يافتن به انرژي اتمي براي مقابله با “كشور هسته اي ايران” است.

درست است كه تكنولوژي انرژي هسته اي براي توليد برق مفيد است اما با تلاش بيشتر براي كلاهك هسته اي نيز كاربرد دارد و در طول دهها سال به اثبات رسيده كه برنامه هاي انساني و صلح آميز استفاده از نيروي اتمي به تهيه سوخت بمب اتم منجر شده و اين دقيقا همان چيزي است كه همسايه هاي ايران از آن بيم دارند.

مارك فيتزپاتريك،كارشناس ارشد موسسه بين المللي مطالعات استراتژيك، كه گروهي براي كارشناسي تسليحات نظامي مستقر در لندن است، مي گويد: يك خطر هسته اي شدن ايران اين است كه احتمال حمله اين كشور به همسايگان خود وجود دارد ولي هنگامي كه يك كشور در منطقه دانش هسته اي خود را گسترش مي دهد براي كشورهاي ديگر جاي نگراني است.

برخي تحليلگران مي پرسند چرا كشورهاي خليج كه تقريبا نيمي از ذخاير نفتي جهان را در خود جاي داده اند متحمل هزينه هاي گزاف و مقررات سختگيرانه نوعي موقت از انرژي مي شوند؟ پاسخ آنان ساده است : زيرا به فكر آينده و آنگاه كه چاههاي نفت خشك شوند، هستند.

در شرايط كنوني، در حالي كه دولت شيعه ايران پيشرفت قابل توجهي در اين زمينه داشته كشورهاي سني منطقه نيز به انگيزهاي ديگر رو‌ آورده اند.

از اين رو ، مقامات 21 كشور خاور ميانه و كشورهاي همسايه در اجلاس كشورهاي عرب منطقه در ماه مارس هشدار دادند كه راه ايران به سوي تكنولوژي هسته اي زمينه را براي رقابت ويران كننده و خطرناك تسليحات هسته اي در منطقه مهيا مي كند.

شماري از كارشناسان عنوان مي كنند دولت هاي عرب سني به قدري عصباني هستند كه ممكن است حتي از حمله نظامي آمريكا عليه ايران حمايت كنند.

در واشنگتن نيز مقامات به دنبال بهره برداري از اين اظهارات براي اعمال فشار بيشتر بر ايران هستند.

جرج بوش ،رييس جمهور آمريكا،به طور خصوصي با برخي كارشناسان مسايل خاورميانه در خصوص نگراني هايش از “بمب سني” و اين كه كشورهاي خاور ميانه به “تنها كشور سني هسته اي” يعني پاكستان رو آورند،مذاكره كرده است.

يك مقام بلندپايه دولت آمريكا اخيرا گفت:اين مساله واقعا جاي بحث دارد ، اما پس از سوءتفاهم ناشي از اشتباه در تسليحات نظامي عراق ،بوش نمي تواند آن را به طور آشكار مطرح كند.

البته رقابت هسته اي، پيش از اين نيز در خاور ميانه سابقه داشته است؛ 4 دهه پيش كه اسراييل به نخستين سلاح هسته اي خود دست يافت برخي كشورهاي منطقه گام هايي به سوي اين كار برداشتند. اما بنا بر نظر كارشناسان ، اين،ناسازگاري اتمي ايران است كه قدرتهاي سني را در دست يابي به سلاح هسته اي مصمم كرده است به گونه اي كه اين كشورها مانند ايران با پشتوانه نفت 65 دلاري خود وارد اين عرصه شده اند .

جفري كمپ كارشناس مسايل خاورميانه در مركز نيكسون كه يك موسسه سياستگذاري در واشنگتن است، مي گويد: اكنون زمان نگراني است، ايراني ها هم بايد نگران باشند.

اين ايده كه آنها به عنوان قدرت منطقه مطرح مي شوند احمقانه است زيرا به اين موضوع پاسخ جدي داده مي شود به ويژه در ساختارهاي نظامي و همچنين آزمايش تسليحات هسته اي.

تا كنون هيچ كشور عربي به راكتوري دست نيافته كه سوخت مصرفي آن بتواند براي توليد پلوتونيوم-يكي از دو ماده مورد نظر در كنار اورانيوم- و به كار بردن آن در ساخت بمب اتمي مورد استفاده قرار گيرد. تنها برخي كشورهاي عرب تحقيقاتي را درباره نيروي صلح‌ آميز هسته اي انجام داده اند.

برخي كارشناسان اظهار مي دارند كه واكنش سريع به فعاليت هاي هسته اي مد نظر نيست.

كشورهاي خاورميانه منتظرند نتيجه مقاومت تهران در برابر شوراي امنيت سازمان ملل متحد هستند تا پس از آن به هزينه هاي گزاف پيشرفت اتمي تن دهند.

اگر كشورهاي خاور ميانه براي دستيابي به قدرت هسته اي تلاش كنند، متحدان سياسي و موافقت نامه هاي كنترل تسليحات مي تواند كشورهاي خاطي را پيش از گذر از خط قرمز كلاهك هسته اي منزوي كند.

بسياري نيز ممكن است به اين نتيجه برسند كه مزاياي اين كار از هزينه هاي آن كمتر است يعني همان كاري كه كره جنوبي، تايوان، ليبي و آفريقاي جنوبي پس از بازرسي هاي سختگيرانه برنامه هاي تسليحاتي انجام دادند.

كريستين كاچ مدير گروه مطالعات بين الملل در مركز تحقيقات خليج(فارس) كه يك گروه خصوصي در دبي است، مي گويد: اگر فشار بيشتر شود و اگر كشورهاي عربي مجبور باشند كه بين ايران اتمي و حمله نظامي آمريكا يكي را انتخاب كنند، قطعا و به طور كامل از آمريكا حمايت مي كنند.

آونار كوهن كارشناس ارشد دانشگاه مريلند و نويسنده كتاب “اسراييل و بمب” مي گويد: چندين دهه پيش اين اسراييل بود كه با تلاش براي دستيابي به نيروي هسته اي ،نخستين “ترس هسته اي” را در منطقه ايجاد كرد هر چند كه رهبران اسراييل گفتند كه پيش از ايجاد هراس نسبت به آن هشدار داده بودند!

به اين كار، ابتدا مصر سپس عراق و بعد ايران واكنش نشان دادند. واكنش ايران در طول جنگ با عراق نيز مشهود بود.

عليرضا عصار مشاور هسته اي سابق وزارت دفاع ايران كه بعدها از كار بركنار شد، مي گويد: در سال 1987 در جلسه اي سري شركت كرده كه فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي گفته براي پيروزي در اين جنگ بايد هر كاري مي توانيم انجام دهيم حتي ساخت بمب اتمي.

به هر حال ايران پيش از آن كه در سال 2003 فعاليت هاي هسته ايش آشكار شود به مدت 18 سال در اين زمينه فعاليت كرده است.

با اين حال ،ماموران اطلاعاتي و كارشناسان هسته اي مي گويند ايران با داشتن ابزار لازم براي ساخت بمب اورانيوم 2 تا 10 سال فاصله دارد و فعاليت هاي غني سازي اورانيوم اين كشور ،‌صلح آميز و براي به دست آوردن سوخت راكتورها بوده است.

اما اكنون كشورهاي زيادي خواستار دست يافتن به سلاح هاي هسته اي هستند كه عبارتند از: بحرين، مصر، كويت، عمان، قطر، عربستان سعودي، سوريه، تركيه، يمن و هفت شيخ نشين امارات متحده عربي.

يان فيسر مهندس نيروي هسته اي كه در دفتر مركزي آژانس بين المللي انرژي اتمي در وين كار مي كند، مي گويد: همه آنها به دنبال نيازشان براي دست يابي به انرژي هسته اي هستند، آژانس اصول انرژي هسته اي را به آنان مي آموزد و در عوض به طور منظم از تاسيسات آنها بازديد مي كند تا از نداشتن اهداف نظامي اين كشورها اطمينان حاصل كند.

عربستان سعودي كه بيش از ديگران علاقه هسته اي از خود نشان داده و در ميان كشورهاي شواري همكاري خليج فارس پيشرو است، اخيرا از ولاديمير پوتين دعوت كرده تا به عنوان نخستين رييس جمهور روسيه از اين كشور صحرايي ديدن كند.

پوتين در ماه فوريه اين كار را كرد و تعهدات هسته اي زيادي را در قبال عربستان متقبل شد.

شوراي همكاري خليج فارس كه مقر آن در رياض پايتخت عربستان است ، متشكل از بحرين، كويت، عمان، قطر و امارات متحده عربي يعني نزديكترين متحدان عرب آمريكاست. اين شورا به دنبال منافع آمريكا در خليج فارس است و كنترل 45 درصد ذخاير نفتي جهان را در اختيار دارد. بر اساس اعلام سال گذشته اين شورا، تا سال 2009 تمام اعضا برنامه هاي خود را براي دست يافتن به انرژي هسته اي اعلام خواهند كرد.

سعود الفيصل وزير خارجه عربستان با اشاره به تلاشهاي شورا گفت: ما فعاليت هاي خود را به طور آشكار انجام مي دهيم ما بمب نمي خواهيم آنچه مي خواهيم خاور ميانه اي خالي از سلاح هاي كشتار جمعي است.

در ماه فوريه آژانس بين المللي انرژي اتمي و شوراي همكاري خليج براي انجام همكاري بيشتر در زمينه دستيابي كشورهاي اين منطقه به انرژي هسته اي به توافقاتي رسيدند. عبدالرحمن بن حمد آل عطيه دبير كل شورا نيز در ماه مارس به خبرنگاران گفت: آژانس كمك فني را براي كشورهاي خليج فراهم مي كند و اين كشورها با استخدام گروهي مشاور به اين روند تسريع مي بخشد.

اخيرا مقامات رياض به صورت مرتب به وين سفر مي كنند و از آن سو نيز مقامات آژانس بين المللي انرژي اتمي به عربستان مي روند.
محمد البرادعي مدير كل آژانس بين المللي انرژي اتمي با اشاره به اين كه داشتن انرژي هسته اي يك حق طبيعي است برآورد كرده انجام برنامه هاي هسته اي شورا تا 15 سال طول مي كشد.

در كل 85 درصد كشورهاي خليج به غير از عراق علاقه خود را به نيروي هسته اي اعلام كرده اند. اين ميزان در آمريكاي جنوبي 15 و در آفريقا 20 درصد است.

يكي از دلايل اين مساله هزينه بالاي اين كار است، ساخت يك راكتور بزرگ هزينه اي برابر چهار ميليارد دلار دارد و اين در حالي است كه 6 كشور شورا در پروژه هاي غيرهسته اي تا كنون بيش از هزار ميليارد دلار سرمايه گذاري كرده اند. يك عامل ديگر ايران است.

نيكول استراك، كارشناس مركز تحقيقاتي خليج(فارس) در دبي مي گويد: انگيزه اين كشورها كسب توان مقابله با حمله احتمالي از جانب همسايگان هسته اي ا ست ضمن اين كه ديگر نمي خواهند از ايران عقب بمانند.

در همين حال ، برنامه مشابهي در تركيه نيز در حال اجراست، جايي كه برنامه هاي بلندمدت اين كشور براي نيروي هسته اي طعمه حريق شد.

سال گذشته رجب طيب اردوغان نخست وزير اين كشور با اشاره به اين كه بايد هر چه زودتر به انرژي هسته اي دست پيدا كنند، دستور ساخت سه نيروگاه جديد را صادر كرده كه كار ساخت اولي امسال و در بندر سيناپ در درياي سياه آغاز مي شود.

مصر نيز به همين ترتيب كارهاي هسته اي خود را كه از سال 1960 و با آزمايش هسته اي اسراييل آغاز شده به شدت دنبال مي كند.

رابرت جوزف معاون سابق وزارت خارجه آمريكا در امور كنترل تسليحات و امنيت بين الملل و مشاور كنوني بوش در زمينه خلع سلاح هسته اي اوايل امسال از مصر ديدار كرد. مقامات وزارت برق مصر در ديدار با وي گفتند اگر قاهره از منبع قابل اعتمادي براي تامين سوخت راكتورهاي خود اطمينان داشت خود در پروژه پرهزينه ساخت سوخت هسته اي سرمايه گذاري نمي كرد؛ كاري كه كارشناسان ابراز نگراني مي كنندبه ايران اجازه مي دهد بمب هسته اي بسازد.

مقامات امنيتي مصر نيز با تمركز بيشتر بر روي احتمال دستيابي ايران به اين بمب ها، بر برنامه هاي هسته اي اين كشور تاكيد مي كنند
وي با اشاره به رقابت تسليحاتي گفت: نمي دانم كه اين امر چقدر واقعي است اما براي ما ضروري است كه خود را براي گسترش انرژي هسته اي به نحوي كه نيازهاي انرژي و محيطي ما را بر آورده كند و خطرات تكثير سلاح هاي هسته اي را كاهش دهد، آ‌ماده كنيم.